![]() |
Tweet |
Öğretim Görevlisi Sözer AKYILDIRIM TRT Erzurum Radyosunun canlı yayın konuğu oldu. Sözer Akyıldırım Iğdır'ımızda, unutulmaya yüz tutan kadim kültürel değerlerimiz olan Şeb-i Yelda ve Nardugan Bayramını için şunları anlattı : 21 Aralık'ta güneş ışınları Oğlak Dönencesi'ne dik gelir. Bunun sonucunda kuzey yarımkürede kış mevsimi, güney yarımkürede yaz mevsimi başlar. Kimilerine göreyse bu tarih, kış ve yaz mevsimlerinin başlangıcı değil tam ortasıdır.
21 Aralık günü kuzey yarımkürede en uzun gece (kış gündönümü), güney yarımkürede en uzun gündüz (yaz gündönümü) yaşanır. Bu tarihten sonra kuzey yarımkürede gündüzler uzamaya, güney yarımkürede kısalmaya başlar. Her yılın 21 Aralık günü yaşanan en uzun gecesi, yani kış gündönümünün bir diğer adı 'Şeb-i Yelda'dır. Başta İran, Azerbaycan, Türkmenistan, Türkiye olmak üzere birçok ülkede Şeb-i Yelda günü kutlamaları yapılır.
Bölgelere göre değişiklikler göstermekle birlikte, İran'da ve Azerbaycan'da yapılan Şeb-i Yelda kutlamalarında, ailenin en büyüğünün evinde toplanılır. Başta karpuz ve nar olmak üzere hemen her tür yiyecek hazırlanır, sabah güneşin doğuşuna şahit olana kadar bu gelenek devam eder.
Şeb-i Yelda olarak da kış mevsiminin başlangıcı, yeni yılın başı olarak da bilinirdi. Fakat en uzun gece olması nedeniyle de, gece bitip sabah güneş doğana kadar yemekler yenir, eğlenceler düzenlenirdi. Bugün bile başta İran olmak üzere birçok yerde, Şeb-i Yelda günü kutlamaları yapılır.
Bölgelere göre değişiklikler gösterse de özellikle İran'da yapılan Şeb-i Yelda kutlamalarında, ailenin en büyüğünün evinde toplanılır, başta karpuz ve nar olmak üzere hemen her tür yiyecek hazırlanır, sabah güneşin doğuşuna şahit olana kadar bu ritüel devam eder.
Bu kutlamada amaç bir taraftan en uzun gecenin karanlığında gelecek kötülükleri engellemek, diğer taraftan da güneşin doğuşuna şahit olarak kötülüklerin bitimine şahit olmaktır.
Türkler tarih sayfalarında yer almaya başladıkları ilk dönemlerden beri yeni yılı Akçam ağaçlarını süsleyerek, ateş yakararak ve dans ederek kutlarlar. Bu özel güne “Nardugan Bayramı” adı verilmiştir. Nardugan Bayramı farklı Türk topluluklarında çeşitli şekillerde isimlendirilmiştir. “Koyaş Tuğa”, “Nardugan”, “Mardugan”, “Raştua”, “Nartavan”, “Nartukan”, “Nardava”, “Nardvan” bu isimlendirmelerden birkaç tanesidir.
Asya Türkleri gecelerin kısalıp günlerin uzamaya başladığı dönemde akçam ağacını süslerler, ateş yakıp etrafında dans ederlerdi. Bu gelenek halen devam etmekte ve Nardugan Bayramı adıyla bilinmektedir. 'Nar' ateş ve 'dugan' doğan demek olduğundan Nardugan “doğan güneş”, yani uzayan gün anlamını taşır. Hayat ağacına bağlı bir diğer inanç da bu ağacın göğü tuttuğu vegöğün insanların üstüne çökmesine engel olduğudur. Noel ağacı süslemesi de Asya kökenli olup, Türklerin Avrupa'ya hediye ettiği bir kadim inançtan türemiştir.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 31 | 27 | 1 | 3 | 69 | 20 | 84 | +49 |
2 | Fenerbahçe | 31 | 26 | 1 | 4 | 83 | 27 | 82 | +56 |
3 | Trabzonspor | 31 | 16 | 11 | 4 | 54 | 41 | 52 | +13 |
4 | Beşiktaş | 31 | 14 | 12 | 5 | 41 | 37 | 47 | +4 |
5 | Kasımpaşa | 31 | 13 | 11 | 7 | 55 | 55 | 46 | 0 |
6 | Çaykur Rizespor | 31 | 13 | 12 | 6 | 40 | 47 | 45 | -7 |
7 | Başakşehir FK | 31 | 12 | 12 | 7 | 39 | 36 | 43 | +3 |
8 | Antalyaspor | 31 | 10 | 9 | 12 | 36 | 34 | 42 | +2 |
9 | Alanyaspor | 31 | 10 | 9 | 12 | 41 | 42 | 42 | -1 |
10 | Sivasspor | 31 | 10 | 10 | 11 | 37 | 43 | 41 | -6 |
11 | Adana Demirspor | 31 | 9 | 10 | 12 | 48 | 43 | 39 | +5 |
12 | Samsunspor | 31 | 10 | 14 | 7 | 35 | 41 | 37 | -6 |
13 | Kayserispor | 31 | 10 | 12 | 9 | 36 | 45 | 36 | -9 |
14 | MKE Ankaragücü | 31 | 7 | 11 | 13 | 37 | 40 | 34 | -3 |
15 | Hatayspor | 31 | 7 | 12 | 12 | 36 | 41 | 33 | -5 |
16 | Konyaspor | 31 | 7 | 12 | 12 | 32 | 45 | 33 | -13 |
17 | Gaziantep FK | 31 | 8 | 16 | 7 | 34 | 47 | 31 | -13 |
18 | Fatih Karagümrük | 31 | 7 | 15 | 9 | 34 | 39 | 30 | -5 |
19 | Pendikspor | 31 | 7 | 15 | 9 | 34 | 61 | 30 | -27 |
20 | İstanbulspor | 31 | 3 | 21 | 7 | 22 | 59 | 13 | -37 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 29 | 22 | 6 | 1 | 68 | 25 | 67 | +43 |
2 | Göztepe | 28 | 17 | 6 | 5 | 47 | 18 | 56 | +29 |
3 | Sakaryaspor | 29 | 14 | 7 | 8 | 43 | 30 | 50 | +13 |
4 | Çorum FK | 29 | 14 | 8 | 7 | 47 | 30 | 49 | +17 |
5 | Kocaelispor | 29 | 14 | 8 | 7 | 43 | 34 | 49 | +9 |
6 | Bodrumspor | 29 | 13 | 7 | 9 | 36 | 19 | 48 | +17 |
7 | Bandırmaspor | 29 | 12 | 8 | 9 | 44 | 25 | 45 | +19 |
8 | Gençlerbirliği | 29 | 11 | 7 | 11 | 34 | 28 | 44 | +6 |
9 | Boluspor | 29 | 12 | 10 | 7 | 27 | 32 | 43 | -5 |
10 | Erzurumspor FK | 28 | 11 | 7 | 10 | 28 | 22 | 40 | +6 |
11 | Ümraniyespor | 29 | 9 | 13 | 7 | 33 | 41 | 34 | -8 |
12 | Şanlıurfaspor | 29 | 8 | 12 | 9 | 26 | 30 | 33 | -4 |
13 | Keçiörengücü | 29 | 8 | 12 | 9 | 25 | 35 | 33 | -10 |
14 | Manisa FK | 29 | 7 | 11 | 11 | 34 | 35 | 32 | -1 |
15 | Adanaspor | 29 | 9 | 16 | 4 | 23 | 41 | 31 | -18 |
16 | Tuzlaspor | 28 | 7 | 14 | 7 | 27 | 44 | 28 | -17 |
17 | Altay | 29 | 5 | 21 | 3 | 13 | 65 | 15 | -52 |
18 | Giresunspor | 28 | 2 | 22 | 4 | 13 | 57 | 7 | -44 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 32 | 22 | 5 | 5 | 69 | 27 | 71 | +42 |
2 | Bucaspor 1928 | 32 | 20 | 3 | 9 | 50 | 19 | 69 | +31 |
3 | Van Spor FK | 31 | 20 | 5 | 6 | 51 | 31 | 66 | +20 |
4 | 1461 Trabzon FK | 32 | 18 | 6 | 8 | 59 | 33 | 62 | +26 |
5 | Ankaraspor | 32 | 15 | 6 | 11 | 40 | 26 | 56 | +14 |
6 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 32 | 15 | 7 | 10 | 43 | 27 | 55 | +16 |
7 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 32 | 13 | 13 | 6 | 40 | 32 | 45 | +8 |
8 | Karacabey Belediye Spor | 32 | 11 | 10 | 11 | 33 | 30 | 44 | +3 |
9 | Ankara Demirspor | 32 | 13 | 14 | 5 | 35 | 34 | 44 | +1 |
10 | Diyarbekir Spor | 32 | 11 | 13 | 8 | 33 | 33 | 41 | 0 |
11 | Kırklarelispor | 33 | 10 | 13 | 10 | 26 | 35 | 40 | -9 |
12 | Altınordu | 32 | 9 | 12 | 11 | 37 | 32 | 38 | +5 |
13 | Nazilli Belediyespor | 33 | 11 | 14 | 8 | 37 | 50 | 38 | -13 |
14 | Serik Belediyespor | 32 | 9 | 13 | 10 | 28 | 34 | 37 | -6 |
15 | Hes İlaç Afyonspor | 32 | 8 | 13 | 11 | 18 | 34 | 35 | -16 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 32 | 8 | 16 | 8 | 31 | 52 | 29 | -21 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 33 | 5 | 21 | 7 | 29 | 65 | 22 | -36 |
18 | Bursaspor | 32 | 5 | 19 | 8 | 23 | 54 | 20 | -31 |
19 | Adıyaman FK | 32 | 3 | 23 | 6 | 21 | 55 | 15 | -34 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 25 | 20 | 1 | 4 | 60 | 13 | 64 | +47 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 26 | 18 | 0 | 8 | 53 | 14 | 62 | +39 |
3 | 52 Orduspor FK | 26 | 13 | 7 | 6 | 36 | 25 | 45 | +11 |
4 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 25 | 12 | 6 | 7 | 32 | 22 | 43 | +10 |
5 | İnegöl Kafkas GK | 25 | 11 | 6 | 8 | 27 | 24 | 41 | +3 |
6 | Edirnespor | 25 | 12 | 9 | 4 | 39 | 24 | 40 | +15 |
7 | Mardin 1969 Spor | 25 | 11 | 10 | 4 | 35 | 30 | 37 | +5 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 26 | 10 | 10 | 6 | 36 | 26 | 36 | +10 |
9 | Artvin Hopaspor | 25 | 9 | 9 | 7 | 32 | 24 | 34 | +8 |
10 | Karabük İdmanyurdu Spor | 25 | 9 | 12 | 4 | 22 | 38 | 31 | -16 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 25 | 8 | 14 | 3 | 26 | 39 | 27 | -13 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 25 | 7 | 13 | 5 | 24 | 31 | 26 | -7 |
13 | Gümüşhanespor | 25 | 4 | 12 | 9 | 21 | 41 | 21 | -20 |
14 | Malatya Arguvanspor | 25 | 2 | 19 | 4 | 12 | 46 | 10 | -34 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 25 | 2 | 20 | 3 | 16 | 74 | 9 | -58 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
12/04/2024 | Trabzonspor | vs | Sivasspor |
13/04/2024 | Kasımpaşa | vs | Konyaspor |
13/04/2024 | MKE Ankaragücü | vs | Gaziantep FK |
13/04/2024 | Adana Demirspor | vs | Kayserispor |
13/04/2024 | Beşiktaş | vs | Samsunspor |
14/04/2024 | Pendikspor | vs | Başakşehir FK |
14/04/2024 | Çaykur Rizespor | vs | Antalyaspor |
14/04/2024 | Hatayspor | vs | İstanbulspor |
14/04/2024 | Fatih Karagümrük | vs | Fenerbahçe |
15/04/2024 | Alanyaspor | vs | Galatasaray |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
08/04/2024 | Giresunspor | vs | Tuzlaspor |
08/04/2024 | Göztepe | vs | Erzurumspor FK |
12/04/2024 | Manisa FK | vs | Eyüpspor |
13/04/2024 | Keçiörengücü | vs | Gençlerbirliği |
13/04/2024 | Boluspor | vs | Ümraniyespor |
13/04/2024 | Altay | vs | Çorum FK |
14/04/2024 | Tuzlaspor | vs | Göztepe |
14/04/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Bandırmaspor |
14/04/2024 | Kocaelispor | vs | Giresunspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
13/04/2024 | Esenler Erokspor | vs | Bursaspor |
13/04/2024 | Karacabey Belediye Spor | vs | Ankaraspor |
13/04/2024 | Yeni Mersin İdman Yurdu | vs | Nazilli Belediyespor |
14/04/2024 | 1461 Trabzon FK | vs | Bucaspor 1928 |
14/04/2024 | Diyarbekir Spor | vs | Beyoğlu Yeniçarşıspor |
14/04/2024 | Hes İlaç Afyonspor | vs | Ankara Demirspor |
14/04/2024 | Kırklarelispor | vs | Serik Belediyespor |
14/04/2024 | Van Spor FK | vs | Altınordu |
14/04/2024 | Zonguldak Kömürspor | vs | Adıyaman FK |
14/04/2024 | Zonguldak Kömürspor - Adıyaman FK | Adıyaman FK ligdeki son 17 maçında hiç kazanamadı | Zonguldak Kömürspor yenilmez |
14/04/2024 | Van Spor FK - Altınordu | Van Spor FK ligde evindeki son 7 maçını kazandı | Van Spor FK kazanır |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
14/04/2024 | Artvin Hopaspor | vs | Karabük İdmanyurdu Spor |
14/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | vs | Kırıkkalegücü FK |
14/04/2024 | Gümüşhanespor | vs | Aliağa Futbol A.Ş. |
14/04/2024 | K.Çekmece Sinopspor | vs | Talasgücü Belediyespor |
14/04/2024 | Malatya Arguvanspor | vs | İnegöl Kafkas GK |
14/04/2024 | Mardin 1969 Spor | vs | Kepezspor FAŞ |
14/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | vs | Edirnespor |
14/04/2024 | Artvin Hopaspor - Karabük İdmanyurdu Spor | Karabük İdmanyurdu Spor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kazanamadı | Artvin Hopaspor yenilmez |
14/04/2024 | Artvin Hopaspor - Karabük İdmanyurdu Spor | Artvin Hopaspor ligde evindeki son 7 maçında hiç kaybetmedi | Artvin Hopaspor yenilmez |