Nahçıvan'da geçirilen Azerbaycan -Türkiye ortak askeri tatbikatları bunu  bir daha bir kez daha doğruladı.

Son dönemde Azerbaycan Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında kurulan karşılıklı ve hızla ilerleyen  ilişkilerin önemli yönlerinden biri de askeri işbirliği alanında gerçeklenen tedbirlerdir. Her iki ülke Silahlı Kuvvetlerinin personel ve askeri teçhizatının katılımıyla geçtiğimiz ay ve 5 Eylül'de düzenlenen askeri tatbikatlar sadece Türkiye ve Azerbaycan'da değil, diğer ülkelerde de yakından takip ediliyor.

Özellikle, Azerbaycan-Ermenistan devlet sınırının Tovuz bölgesi yönündeki Ermenilerinen yıkıcı ve kışkırtıcı saldırısından sonra yapılan bu tatbikatlar, düşman ülkede endişe ile karşılanmaktadır. Tabii ki, düşman bu provokasyondan nasibini fazlasıyla almış ve ordumuz, ülkemize ulaşan her hangi bir çirkin eli kesmeye hazır olduğunu ve bunu yapmağa gücü yettiğini bir kez daha kanıtlamıştır. Aynı zamanda düşman  bunu anlamamış değil ki, Azerbaycan bağımsız bir ülkedir  ve diğer ülkelerle kendi çıkarları doğrultusunda bağımsız olarak işbirliği kurmuştur.Güney Kafkasya'nın bölgesel güç merkezi olan Azerbaycan, diğer alanların yanı sıra askeri alanda da büyük hedeflere karşı addım addım  ilerliyor ve milli ordumuzun bugün dünyanın en güçlü 50 ordusundan biri olması bu alanda çok yol kat ettiğimizi kanıtlıyor. Aynı zamanda Azerbaycan her zaman ordusunun üst düzey eğitimine odaklanıyor ve  yapılan tatbikatlar bu amaca hizmet ediyor.Öte yandan her iki ülkenin silahlı kuvvetleri tarafından Nahçıvan'da tatbikatların düzenlenmesiÖzerk cumhuriyetin askeri güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır. Nahçivan Özerk Cumhuriyeti'nin güvenliğinin Azerbaycan devleti için her zaman öncelikli olduğunu hepimiz biliyoruz ve son yıllarda bu konuda çok önemli çalışmalar yapılmıştır.Böylece, Özerk cumhuriyetin güvenliğinin sağlanması, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin terkibinde, fakat savaş zamanında bağımsız olarak koordine etme yetkilerine   sahip bir orduya- Özel Genel Ordu Kuvvetlerine emanet edilmiştir. Bu ordu, kurulduğu günden bu yana önemli gelişme aşamalarından geçerek modern askeri-teknik araçlarla sağlandı ve personelinin profesyonelliği defalarca yükseltildi.Tüm bunlarla beraber, herhangi bir ordunun savaşa hazır olması eğitime bağlıdır. Çünkü tatbikatlar, teorik bilginin pratik uygulaması için bir test,bir deneyim alanıdır. Özel Genel Ordu  Kuvvetleri personeli daha önce kardeş ülkenin ordusuyla ortak tatbikatlara katılmıştır. Ancak bu eğitim, çapına ve konsept açısından öncekilerden önemli ölçüde farklıdır. Bu tatbikatların yabancı basında geniş yer bulması tesadüf değildir.

Öncelikle bildirildiği üzere 5 Eylül'de düzenlenen askeri tatbikat, Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan askeri işbirliği anlaşmasına uygun olarak yapıldı. Aynı zamanda iki ülkenin kara kuvvetleri ve hava kuvvetlerinin katılımıyla geniş çaplısavaş atışlı bir taktik ve taktik uçuş eğitiminin  ilk aşamasıydı.Bilgilere göre, tatbikatın hazırlanmasında ve yürütülmesinde toplam 5.000'e kadar kişi yer aldı ve savaş atışlı çatışmada 2.600'den fazla personel yer aldı. Ayrıca 200'den fazla tank ve diğer zırhlı araçlar, yaklaşık 180 farklıçaplı  füze ve topçu teçhizatı, roketatar ve havan, 18 uçak, helikopter ve insansız hava aracı, 30'dan fazla hava savunma sistemi ve yaklaşık 320  arabatekniği katılmıştır.Tatbikatlara hazırlık döneminde  karargahlar tarafından geçirilen eğitimlerde  çeşitli oranda karagahlar arasında karşılıklı ilişkilerin kurulmasına dikkat çekilmiş,  düşman faaliyetlerini taklit etmek amacıyla 28 hedef bölgede yaklaşık 800 hedef ve 90'dan fazla model kullanılmıştır.Kurulmuş hedef alanın yüzde 100'ü, hedeflerin yüzde 85'inden fazlası ve modellerin yüzde 90'ından fazlası imha edildi. Uygun yönetim ve ateş planlaması sonucunda 32 füze, 220 büyük çaplı mermi, 4 uçak bombası ve 7.800'den fazla atıcı silah için mühimmat tasarrüf edildi .Bu tatbikaklara Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Acil Durumlar Bakanlığı, "Nahçıvan" Özel Sınır Bölümü, "Nahçıvan" Özel Harekat Tugayı ve Nahçıvan Devlet Güvenlik Hizmetinin özel birimlerinin katılımı dikkate değer konulardan biriydi.Tatbikatta bu birimlerin katılımı ile çeşitli yönlerde operasyonlar hazırlanarak yürütülmüş, savaş jetleri ve helikopterlerin geçişi ile eğitim tamamlanmıştır. Sonuçlara göre eğitimde belirlenen görevlerin üst düzeyde uygulanması sağlanmıştır.Bu geniş çaplı  eğitimi Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Parlamento  Başkanı sayın Vasif Talibov ve Türkiye Cumhuriyeti 3.Ordu Komutanı Albay General Şaraf Ongay'ın takip ettiğini belirtmek gerekir. Eğitimi son derece takdir eden Parlamento Başkanı tatbikatı  yüksek değerlendirerek  söylemiştir “Bugün Azerbaycan-Türkiye ilişkileri stratejik ortaklığa dayanıyor ve bunun bir parçası olarak ordu kuruculuğu alanında tutarlı önlemler alınıyor.Ükelerimiz arasında karşılıklı askeri işbirliği, birliğimizi daha da güçlendiriyor. Ortak askeri eğitim kanıtladı ki, bizim gücümüz birliğimizdedir.Silah ve teçhizat temini henüz güçlü bir ordunun oluşturulması anlamına gelmiyor. O ordu güçlüdür ki, onun  kadrosu vatansever bir ruha ve profesyonelliğe sahiptir. Askeri eğitimde belirlenen görevlerin başarıyla yerine getirilmesi, bir ulus ve iki devlet ordularının yüksek savaş yeteneğini  ve birliğini de doğruladı.”

Türkiye Cumhuriyeti 3. Ordu Komutanı Albay General Şaraf Ongay, tatbikatla ilgili görüşlerini şöyle ifade etti: “Ortak tatbikat, Türk-Azerbaycan kardeşliğinin bir daha ifadesi haline geldi.Ordular arası ikili ilişkilerin genişlemesi sonucunda tatbikatlar-eğitim planlandığı gibi gerçekleştirildi. Modern silah ve teçhizata sahip olmak savaşı kazanmak anlamına gelmez. Önemli olan bu silah ve teçhizatı profesyonelce kullanabilecek personele sahip olmaktır. Savaş, cesur ve korkmaz askerler tarafından kazanılır. Bugünkütatbikat bunun açık bir örneğidir. Tatbikat  sırasında doğru hedefleme, dosta güven , düşmana  ise gözdağıdır.”

Tatbikatın  ardındansilahlanmaya yeni alınmış askeri telsiz keşif teçhizatı incelendi, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının ilgili kararnamesiyle  Özel Genel Ordu Kuvvetleri subaylarından bir grupuna  madalya verildi ve eğitimde farklanan subay, gizirve askerlere değerli hediyeler verildi.

Yapılan tatbikat ordumuz ve Özerk cumhuriyetimiz için birçok yönden  önemlidir. Her şeyden önce bu eğitim, "bir millet, iki devlet" in sarsılmaz birliğini göstermektedir.Eğitimin temel amacı, her iki tarafın ordu birlikleri arasındaki deneyim teatisini genişlendirilmesi, yönetimin sağlanması, karargahlar arasında ilişkilerin kurulması olduğu için  burada her iki tarafbakımından  de önemli deneyimler kazanıldığına şüphe yok.Birincisi, Azerbaycan şu anda savaş durumunda, Türkiye herhangi bir ülke ile doğrudan savaş halinde olmasa da,  fakat  güvenliği açısından sınırlarında  farklı  güclerle, şu ya da bu şekilde sürekli savaşan bir ülkedir ve her iki taraf da bazı deneyimlere sahiptir.Yapılan tatbikatlar, bu tür deneyimlerden yararlanma fırsatı sağlar. Öte yandan, savaş zamanlarında karargahlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi ve birleşik koordinasyonun yaradılması savaşın kazanmadaki en önemli faktörlerden biri olduğu için burada faydalı perspektivlere ulaşıldığına şüphe yok.Bu perspektivlerin önemini artıranşu ki  diğer ülkelerin tatbikat  tecrübelerinden farklı olarak her iki taraf için de dil engeli yoktur, vatanseverlik ruhunun zihinsel değerlerle uyumludur, ortak hedefler sadece eğitimde değil, hayatta da aynıdır vs.

Bu arada Türk Silahlı Kuvvetlerinin 3. Ordu Komutanlığı'nın tatbikatlarda temsili, Nahçıvan-Türkiye askeri ilişkilerinde her zaman ilgi odağı olan jeoteknik açıdan önemlidir. Genellikle, özerk cumhuriyetimizde 5 Eylül'de yapılan askeri tatbikatlar, ordularımızın gücünü bir kez daha kanıtlamakla, düşmanlarımıza yeni bir gözdağı oldu.

Sabuhi Hasanov

“Şark kapısı” gazetesinin ekonomi ve tahlil şube başkanı

Türkceye çeviren Ganire Asgerova