Tweet |
18 Mart'ta Çanakkale Boğazı'nın geçilemeyeceği tüm dünyaya gösterildi. Bu zaferin ardından itilaf kuvvetleri karadan da işgal etmeyi denedi ama yine başarısız oldular. Tarih sahnesine 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal çıktı. Mehmetçik'e "Size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum" diyerek savaşın kaderini değil, tarihin seyrini de değiştirdi.
Bilinmeyen, adı duyulmamış, yedekte bekletilen bir kuvvet: 19. Tümen...
Mustafa Kemal'in "Size ölmeyi emrediyorum" dediği askerlerin destan yazdığı birlik...
İşte bu mücadelenin ateşi Çanakkale'nin Eceabat’a bağlı Bigalı köyünde yakıldı.
Mustafa Kemal 25 Şubat tarihinde 57. Alayla birlikte Tekirdağ'dan önce Eceabat'a geldi. 18 Mart Zaferi'nin ardından 5. Ordu kuruldu ve 5. Ordunun 19. Tümene yani Atatürk'ün tümenine verdiği görev ise ordu yedeği.
Mustafa Kemal komutasındaki birlik savaşın seyrini değiştirdi
O dönemde Mustafa Kemal Paşa, Sofya askeri ataşesiydi, ancak muhabere sahasında görev istedi. 19'uncu tümen komutanı olarak Çanakkale'ye atandı.
Yarbay Mustafa Kemal, bölgeyi iyi tanıyordu, karargahın Bigalı köyü'nde kurulmasını istedi. Adını tarihe "kahraman birlik" olarak yazdıracak birliği bizzat eğitti. Tatbikatlar yaptırdı, harp oyunları düzenledi.
Ordunun idaresi Alman subaylara verilmişti. Aralarında Mustafa Kemal'in de olduğu Türk komutanlar, savunma planlarını anlatıyor ancak yetki alamıyordu.
25 Nisan 1915'te ise Bigalı köyü'nde top seslerinin duyulmasıyla her şey değişti.
Sorumluluk alan Yarbay Mustafa Kemal harekete geçti.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi Müdürü İsmail Sabah, "Boğaz tarafından gelen seslere alışık olan Mustafa Kemal Bey, bu sefer gelen seslerin aksi bir yönden yani Arıburnu'ndan geldiğini işitince bir gariplik olduğunu fark eder ve hemen tümeninin hazırlık derecesini arttırır. 57. Alayı buradan alarak Çanakkale Destanı'nı yazacağı Arıburnu Muhabere sahasına doğru harekete geçerler" dedi.
27. Alay'ın direnişi Mustafa Kemal'in savunma planına zaman kazandırdı
261 rakımlı tepeye ulaşmak güçtü. 57. alayı güzergah üzerinde dinlendiren Mustafa Kemal, yola bir tabur askerle devam etti. Karşısına çıkan 27. alayın anzak taarruzuna direnemediğini gördü. Cephanesi biten askere "süngü tak" emrini verdi.
İsmail Sabah ilerleyişin durdurulmasıyla ilgili şu bilgileri paylaştı:
"Cephanemiz bittiyse süngünüz var diyerek askerlere süngü taktırıp yere yatırır ve Mustafa Kemal bu an için "kazandığımız an"dır der. 27. Alayın peşinden gelen Anzak askerleri Türk askerinin yere yattığını görünce onlar da yere yatar. İlerleyiş ilk defa böylece durdurulmuş olur."
"Taarruzu değil ölmeyi emrediyorum"
Bu direniş, Mustafa Kemal önderliğindeki 57. Alay'a zaman kazandırdı. Düşman vatan toprağını çiğniyordu, şehadet nefes kadar yakındı. Mustafa Kemal, Türk harp tarihine geçen emrini bu noktada verdi.
"Ben size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum."
Anzak kuvvetleri sayıca üstündü. Mehmetçik ise Mustafa Kemal'in deyimiyle tevekkül içindeydi.
Bombasırtı mevkinde karşılıklı siperler arasında mesafe 8 metreye kadar düştü. Askerler birbirlerinin seslerini duyabilecek kadar yakın mevzilerde çarpıştı. Ölüm muhakkaktı ama Mehmetçik'in de gözü karaydı. Birinci siperdekiler düştükçe ikinci siperdekiler yıldırım hızıyla onların yerine koşturdu. Çanakkale muhaberelerini kazandıran işte bu milli ruh oldu.
"Çanakkale Geçilmez"
Anafartalar'da kazanılan büyük zafer, düşman kuvvetlerinin sonunu hazırladı. Düşman askerleri bölgeyi terk etmek zorunda kaldı. Ve bir kez daha Çanakkale'nin geçilemeyeceği tüm dünyaya gösterildi.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 31 | 27 | 1 | 3 | 69 | 20 | 84 | +49 |
2 | Fenerbahçe | 31 | 26 | 1 | 4 | 83 | 27 | 82 | +56 |
3 | Trabzonspor | 31 | 16 | 11 | 4 | 54 | 41 | 52 | +13 |
4 | Beşiktaş | 31 | 14 | 12 | 5 | 41 | 37 | 47 | +4 |
5 | Kasımpaşa | 31 | 13 | 11 | 7 | 55 | 55 | 46 | 0 |
6 | Çaykur Rizespor | 31 | 13 | 12 | 6 | 40 | 47 | 45 | -7 |
7 | Başakşehir FK | 31 | 12 | 12 | 7 | 39 | 36 | 43 | +3 |
8 | Antalyaspor | 31 | 10 | 9 | 12 | 36 | 34 | 42 | +2 |
9 | Alanyaspor | 31 | 10 | 9 | 12 | 41 | 42 | 42 | -1 |
10 | Sivasspor | 31 | 10 | 10 | 11 | 37 | 43 | 41 | -6 |
11 | Adana Demirspor | 31 | 9 | 10 | 12 | 48 | 43 | 39 | +5 |
12 | Samsunspor | 31 | 10 | 14 | 7 | 35 | 41 | 37 | -6 |
13 | Kayserispor | 31 | 10 | 12 | 9 | 36 | 45 | 36 | -9 |
14 | MKE Ankaragücü | 31 | 7 | 11 | 13 | 37 | 40 | 34 | -3 |
15 | Hatayspor | 31 | 7 | 12 | 12 | 36 | 41 | 33 | -5 |
16 | Konyaspor | 31 | 7 | 12 | 12 | 32 | 45 | 33 | -13 |
17 | Gaziantep FK | 31 | 8 | 16 | 7 | 34 | 47 | 31 | -13 |
18 | Fatih Karagümrük | 31 | 7 | 15 | 9 | 34 | 39 | 30 | -5 |
19 | Pendikspor | 31 | 7 | 15 | 9 | 34 | 61 | 30 | -27 |
20 | İstanbulspor | 31 | 3 | 21 | 7 | 22 | 59 | 13 | -37 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 29 | 22 | 6 | 1 | 68 | 25 | 67 | +43 |
2 | Göztepe | 28 | 17 | 6 | 5 | 47 | 18 | 56 | +29 |
3 | Sakaryaspor | 29 | 14 | 7 | 8 | 43 | 30 | 50 | +13 |
4 | Çorum FK | 29 | 14 | 8 | 7 | 47 | 30 | 49 | +17 |
5 | Kocaelispor | 29 | 14 | 8 | 7 | 43 | 34 | 49 | +9 |
6 | Bodrumspor | 29 | 13 | 7 | 9 | 36 | 19 | 48 | +17 |
7 | Bandırmaspor | 29 | 12 | 8 | 9 | 44 | 25 | 45 | +19 |
8 | Gençlerbirliği | 29 | 11 | 7 | 11 | 34 | 28 | 44 | +6 |
9 | Boluspor | 29 | 12 | 10 | 7 | 27 | 32 | 43 | -5 |
10 | Erzurumspor FK | 28 | 11 | 7 | 10 | 28 | 22 | 40 | +6 |
11 | Ümraniyespor | 29 | 9 | 13 | 7 | 33 | 41 | 34 | -8 |
12 | Şanlıurfaspor | 29 | 8 | 12 | 9 | 26 | 30 | 33 | -4 |
13 | Keçiörengücü | 29 | 8 | 12 | 9 | 25 | 35 | 33 | -10 |
14 | Manisa FK | 29 | 7 | 11 | 11 | 34 | 35 | 32 | -1 |
15 | Adanaspor | 29 | 9 | 16 | 4 | 23 | 41 | 31 | -18 |
16 | Tuzlaspor | 28 | 7 | 14 | 7 | 27 | 44 | 28 | -17 |
17 | Altay | 29 | 5 | 21 | 3 | 13 | 65 | 15 | -52 |
18 | Giresunspor | 28 | 2 | 22 | 4 | 13 | 57 | 7 | -44 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 32 | 22 | 5 | 5 | 69 | 27 | 71 | +42 |
2 | Bucaspor 1928 | 32 | 20 | 3 | 9 | 50 | 19 | 69 | +31 |
3 | Van Spor FK | 31 | 20 | 5 | 6 | 51 | 31 | 66 | +20 |
4 | 1461 Trabzon FK | 32 | 18 | 6 | 8 | 59 | 33 | 62 | +26 |
5 | Ankaraspor | 32 | 15 | 6 | 11 | 40 | 26 | 56 | +14 |
6 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 32 | 15 | 7 | 10 | 43 | 27 | 55 | +16 |
7 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 32 | 13 | 13 | 6 | 40 | 32 | 45 | +8 |
8 | Karacabey Belediye Spor | 32 | 11 | 10 | 11 | 33 | 30 | 44 | +3 |
9 | Ankara Demirspor | 32 | 13 | 14 | 5 | 35 | 34 | 44 | +1 |
10 | Diyarbekir Spor | 32 | 11 | 13 | 8 | 33 | 33 | 41 | 0 |
11 | Kırklarelispor | 33 | 10 | 13 | 10 | 26 | 35 | 40 | -9 |
12 | Altınordu | 32 | 9 | 12 | 11 | 37 | 32 | 38 | +5 |
13 | Nazilli Belediyespor | 33 | 11 | 14 | 8 | 37 | 50 | 38 | -13 |
14 | Serik Belediyespor | 32 | 9 | 13 | 10 | 28 | 34 | 37 | -6 |
15 | Hes İlaç Afyonspor | 32 | 8 | 13 | 11 | 18 | 34 | 35 | -16 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 32 | 8 | 16 | 8 | 31 | 52 | 29 | -21 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 33 | 5 | 21 | 7 | 29 | 65 | 22 | -36 |
18 | Bursaspor | 32 | 5 | 19 | 8 | 23 | 54 | 20 | -31 |
19 | Adıyaman FK | 32 | 3 | 23 | 6 | 21 | 55 | 15 | -34 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 25 | 20 | 1 | 4 | 60 | 13 | 64 | +47 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 26 | 18 | 0 | 8 | 53 | 14 | 62 | +39 |
3 | 52 Orduspor FK | 26 | 13 | 7 | 6 | 36 | 25 | 45 | +11 |
4 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 25 | 12 | 6 | 7 | 32 | 22 | 43 | +10 |
5 | İnegöl Kafkas GK | 25 | 11 | 6 | 8 | 27 | 24 | 41 | +3 |
6 | Edirnespor | 25 | 12 | 9 | 4 | 39 | 24 | 40 | +15 |
7 | Mardin 1969 Spor | 25 | 11 | 10 | 4 | 35 | 30 | 37 | +5 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 26 | 10 | 10 | 6 | 36 | 26 | 36 | +10 |
9 | Artvin Hopaspor | 25 | 9 | 9 | 7 | 32 | 24 | 34 | +8 |
10 | Karabük İdmanyurdu Spor | 25 | 9 | 12 | 4 | 22 | 38 | 31 | -16 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 25 | 8 | 14 | 3 | 26 | 39 | 27 | -13 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 25 | 7 | 13 | 5 | 24 | 31 | 26 | -7 |
13 | Gümüşhanespor | 25 | 4 | 12 | 9 | 21 | 41 | 21 | -20 |
14 | Malatya Arguvanspor | 25 | 2 | 19 | 4 | 12 | 46 | 10 | -34 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 25 | 2 | 20 | 3 | 16 | 74 | 9 | -58 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
12/04/2024 | Trabzonspor | vs | Sivasspor |
13/04/2024 | Kasımpaşa | vs | Konyaspor |
13/04/2024 | MKE Ankaragücü | vs | Gaziantep FK |
13/04/2024 | Adana Demirspor | vs | Kayserispor |
13/04/2024 | Beşiktaş | vs | Samsunspor |
14/04/2024 | Pendikspor | vs | Başakşehir FK |
14/04/2024 | Çaykur Rizespor | vs | Antalyaspor |
14/04/2024 | Hatayspor | vs | İstanbulspor |
14/04/2024 | Fatih Karagümrük | vs | Fenerbahçe |
15/04/2024 | Alanyaspor | vs | Galatasaray |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
08/04/2024 | Giresunspor | vs | Tuzlaspor |
08/04/2024 | Göztepe | vs | Erzurumspor FK |
12/04/2024 | Manisa FK | vs | Eyüpspor |
13/04/2024 | Keçiörengücü | vs | Gençlerbirliği |
13/04/2024 | Boluspor | vs | Ümraniyespor |
13/04/2024 | Altay | vs | Çorum FK |
14/04/2024 | Tuzlaspor | vs | Göztepe |
14/04/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Bandırmaspor |
14/04/2024 | Kocaelispor | vs | Giresunspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
13/04/2024 | Esenler Erokspor | vs | Bursaspor |
13/04/2024 | Karacabey Belediye Spor | vs | Ankaraspor |
13/04/2024 | Yeni Mersin İdman Yurdu | vs | Nazilli Belediyespor |
14/04/2024 | 1461 Trabzon FK | vs | Bucaspor 1928 |
14/04/2024 | Diyarbekir Spor | vs | Beyoğlu Yeniçarşıspor |
14/04/2024 | Hes İlaç Afyonspor | vs | Ankara Demirspor |
14/04/2024 | Kırklarelispor | vs | Serik Belediyespor |
14/04/2024 | Van Spor FK | vs | Altınordu |
14/04/2024 | Zonguldak Kömürspor | vs | Adıyaman FK |
14/04/2024 | Zonguldak Kömürspor - Adıyaman FK | Adıyaman FK ligdeki son 17 maçında hiç kazanamadı | Zonguldak Kömürspor yenilmez |
14/04/2024 | Van Spor FK - Altınordu | Van Spor FK ligde evindeki son 7 maçını kazandı | Van Spor FK kazanır |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
14/04/2024 | Artvin Hopaspor | vs | Karabük İdmanyurdu Spor |
14/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | vs | Kırıkkalegücü FK |
14/04/2024 | Gümüşhanespor | vs | Aliağa Futbol A.Ş. |
14/04/2024 | K.Çekmece Sinopspor | vs | Talasgücü Belediyespor |
14/04/2024 | Malatya Arguvanspor | vs | İnegöl Kafkas GK |
14/04/2024 | Mardin 1969 Spor | vs | Kepezspor FAŞ |
14/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | vs | Edirnespor |
14/04/2024 | Artvin Hopaspor - Karabük İdmanyurdu Spor | Karabük İdmanyurdu Spor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kazanamadı | Artvin Hopaspor yenilmez |
14/04/2024 | Artvin Hopaspor - Karabük İdmanyurdu Spor | Artvin Hopaspor ligde evindeki son 7 maçında hiç kaybetmedi | Artvin Hopaspor yenilmez |